O udzielaniu informacji o uczniu słów ważnych kilka

Gromadzone w szkole informacje o uczniu powinny być udostępniane rodzicom i służyć przede wszystkim udzielaniu dziecku konkretnej pomocy. Dane te są poufne i powinny być odpowiednio zabezpieczone. Udostępnienie ich innym osobom i instytucjom powinno jasno wynikać z przepisów prawa.

W poniższym artykule przedstawimy najważniejsze zasady komu i w jaki sposób szkoła może udostępnić informacje o uczniu:

Obszary współpracy z rodzicami określają przepisy i statut szkoły – zarówno matka, jak i ojciec mają prawo uzyskiwać od szkoły informację o swoim dziecku, jego postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu oraz o szczególnych uzdolnieniach. Tylko z nimi szkoła powinna współpracować w takich sprawach jak m.in.: spełnianie obowiązku szkolnego, skreślenie dziecka z listy uczniów, czy zapewnienie bezpieczeństwa po zakończonych zajęciach.
Nie można bezprawnie ingerować w sferę życia prywatnego, rodzinnego lub domowego dziecka – katalog praw ucznia powinien być określony w statucie szkoły, do przestrzegania statutu oraz praw dziecka i ucznia zobowiązani są wszyscy nauczyciele, a dyrektor powinien sprawować w tym zakresie nadzór pedagogiczny.
Rozmowy z rodzicami powinny się odbywać w odpowiednich warunkach – wszelkie informacje o uczniach, o ich trudnościach w nauce, kłopotach wychowawczych, zdrowiu, sytuacji rodzinnej i problemach powinny być przekazywane i pozyskiwane od rodziców z poszanowaniem ich praw, z rodzicami należy rozmawiać w odpowiednich warunkach zapewniających rodzicom i dziecku ochronę ich dóbr osobistych i dyskrecję.
Dokumentacja o uczniu nie może być dostępna dla wszystkich – otrzymywane od rodziców opinie lub orzeczenia wydawane przez poradnie psychologiczno- pedagogiczne uczniom lub dokumenty uzasadniające wniosek dyrektora o przyznanie uczniowi np. świadczenia pomocy materialnej o charakterze socjalnym nie mogą pozostawać w miejscu dostępnym dla osób nieuprawnionych, powinny być przechowywane w odpowiednim miejscu.
Informacje na temat ucznia z orzeczeń i opinii dostępne tylko dla upoważnionych nauczycieli – nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z danym uczniem nie mogą przekazywać informacji zawartych w opiniach lub orzeczeniach innym nauczycielom, dla których te informacje nie są potrzebne w pracy.
Do poinformowania szkoły i innych instytucji o wynikach badań konieczne jest uzyskanie zgody rodziców – dokumentacja prowadzona przez pedagoga lub psychologa powinna podlegać szczególnej ochronie, ponieważ zawiera dane osobowe dotyczące dzieci i ich rodzin. Tajemnicą zawodową objęte powinny być wszystkie dane osobowe dotyczące dziecka i jego rodziny, protokoły badań, rozmów, wywiadów, obserwacji. Na prośbę rodziców może być sporządzona na podstawie tej dokumentacji opinia o dziecku oraz udostępnione wszelkie interpretacje uzyskanych w trakcie badań informacji.
Na zebraniach z rodzicami i rady pedagogicznej nie wolno naruszać dóbr osobistych uczniów – podczas spotkań z rodzicami nauczyciele i wychowawcy powinni przyjąć zasadę, że o problemach opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych występujących w zespole klasowym informują wszystkich rodziców, a trudne sprawy dotyczące poszczególnych uczniów omawiają w indywidualnej rozmowie z rodzicami,. W czasie zebrań z rodzicami wychowawcy powinni zrezygnować z publicznego odczytywania ocen uczniów, ilustrowania negatywnych zjawisk lub problemów z nauką przykładami konkretnych uczniów.
Bez ustanowionej opieki nie można udostępniać informacji o uczniu – nie zawsze szkoła może współpracować z obydwojgiem rodziców, jednak nawet najbliższym krewnym dziecka szkoła nie może udostępniać informacji o uczniu, w takim przypadku najlepiej, by rodzice złożyli wniosek do sądu o ustanowienie opiekuna prawnego, ze wskazaniem określonej osoby.
Ingerowanie w sprawy uczniów może się odbywać tylko w uzasadnionych przypadkach – pracownicy szkoły nie powinni ingerować w sposób wykonywania władzy rodzicielskiej i sprawy rodzinne swoich uczniów. Jeżeli jednak obserwują np. zaniedbania w wykonywaniu przez rodziców obowiązków względem dziecka, nie powinni być obojętni. Zainicjowanie postępowania dotyczącego władzy rodzicielskiej w przypadku zagrożenia dobra dziecka umożliwia art. 572 Kodeksu postępowania cywilnego.
W przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka, szkoła musi podjąć odpowiednie działania – jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że dziecko jest krzywdzone w rodzinie, szkoła powinna niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub prokuratora. Obowiązek ten wynika z art. 12 ust. 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Do organów właściwych do prowadzenia postępowania przygotowawczego należy dalsze postępowanie. Jeśli szkoła podejrzewa, że to rodzice stosują przemoc wobec dziecka, nie informuje ich o dokonaniu zgłoszenia.

Tabela. Zasady udzielania informacji o uczniu

Komu można udzielać informacji o uczniu	Zakres udzielanych informacji
Rodzice dziecka	Informacje udzielane rodzicom nie powinny wykraczać poza sprawy związane z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dzieckiem, i dotyczyć postępów lub trudności w nauce, a także zachowaniu.
Rodzic z ograniczoną władzą rodzicielską	Zgodnie z poznanym przez szkołę rozstrzygnięciem sądu, w jaki sposób ma być wykonywana władza rodzicielska obojga rodziców.
Poradnia psychologiczno-pedagogiczna	Poradnia, która na wniosek rodziców ma wydać opinię we wskazanej przez rodziców sprawie, może zwrócić się do dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, o wydanie opinii nauczycieli lub specjalistów, informując o tym rodziców, którzy złożyli do poradni wniosek. Na pisemny wniosek rodziców poradnia przekazuje kopię opinii do szkoły, do której dziecko uczęszcza.
Sąd rodzinny prowadzący postępowanie w sprawach nieletnich, a także w sprawach opiekuńczych, kurator sądowy	Sąd może zwrócić się o udzielenie pełnej informacji o dziecku oraz udostępnienie dokumentacji. Na zarządzenie sądu każdy obowiązany jest przedstawić dokument znajdujący się w jego posiadaniu i stanowiący dowód faktu istotnego dla rozstrzygnięcia sprawy. Dlatego też szkoła współdziałając z sądem rodzinnym powinna udzielić na jego żądanie informacji niezbędnych w toku postępowania. Kurator sądowy prowadzący na zlecenie sądu wywiad środowiskowy może także przeprowadzać go w szkole. Osoba przeprowadzająca wywiad może żądać niezbędnych wyjaśnień i informacji. Przedstawiciel sądu uprawniony do uzyskania informacji lub opinii o uczniu powinien zwrócić się na piśmie do szkoły w sprawie, która dotyczy wskazanego ucznia, albo przybyć do szkoły i po wcześniejszym zweryfikowaniu tożsamości, uzyskać informacje o uczniu. Niedopuszczalne jest przekazywanie informacji związanych z danymi uczniów przez telefon, ponieważ stwarza to zagrożenie udostępniania danych osobom nieupoważnionym.
Policja Prokurator	Szkoła jako instytucja oraz dyrektor, nauczyciele i inni jej pracownicy są obowiązani do udzielenia pomocy na wezwanie organów prowadzących postępowanie karne w zakresie i w terminie przez nie wyznaczonym. Policja zbiera i utrwala dowody przejawów demoralizacji oraz czynów karalnych. W razie potrzeby sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, zarządza w stosunku do oskarżonego przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, który w szczególnie uzasadnionych wypadkach przeprowadza Policja. Osoby, które dostarczyły informacji w ramach wywiadu środowiskowego, mogą być w razie potrzeby przesłuchane w charakterze świadków. Kiedy Policja ma przesłuchać nieletniego, a przesłuchanie nie może się odbyć w obecności rodziców, może być wezwany przedstawiciel szkoły, do której nieletni uczęszcza.
Organ nadzoru pedagogicznego	Osoby wykonujące czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego mają prawo: wglądu w dokumentację prowadzoną przez szkołę, udziału w posiedzeniu rady pedagogicznej, po uprzednim powiadomieniu dyrektora szkoły, wstępu w charakterze obserwatora na zajęcia. Wizytatorzy mają dostęp do informacji o uczniach. Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może przetwarzać dane osobowe uczniów szkół w zakresie niezbędnym do wykonywania nadzoru pedagogicznego.
Organ prowadzący szkołę	Osoby wykonujące czynności z zakresu nadzoru mają prawo wglądu do prowadzonej przez szkolę dokumentacji dotyczącej przebiegu nauczania, wychowania i opieki oraz organizacji pracy. W związku z tym, że dokumentacja obejmuje dzienniki lekcyjne, udostępnienie ich przedstawicielom gminy umożliwia dostęp do informacji o uczniach.
Inna szkoła	Nie ma przepisów regulujących przekazywanie pomiędzy szkołami innych danych niż zawarte w arkuszu ocen. To rodzice decydują o udostępnieniu szkole innych informacji, np. dotyczących spraw wychowawczych, udzielanej uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Bez zgody rodziców dyrektor szkoły nie może przekazywać danych o uczniach.
Pomoc społeczna	Świadczenie pomocy materialnej o charakterze socjalnym przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta), ale rada gminy może upoważnić kierownika ośrodka pomocy społecznej do prowadzenia postępowania w tych sprawach. Świadczenia przyznawane są także na wniosek dyrektora szkoły, który powinien w nim zawrzeć dane uzasadniające jego przyznanie. Aby wniosek był rozpatrzony pozytywnie, dyrektor powinien udostępnić wszystkie niezbędne informacje o sytuacji rodzinnej ucznia.
Upublicznianie na stronie www i tablicy ogłoszeń informacji o uczniach	Zdaniem GIODO: publikowanie na stronie www danych osobowych ucznia i jego osiągnięć sportowych jest legalne tylko wtedy, jeśli istnieją przesłanki z art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, publikowania list z wynikami egzaminów zgodne z art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, publikowanie wyników postępowania rekrutacyjnego zgodne z art. 20zb ust. 2 pkt 2 i art. 20zc ust. 3 ustawy o systemie oświaty, udostępnianie w Internecie ocen uczniów oraz ich wizerunku jest nielegalne bez zgody osób, których dotyczą, wywieszenia w miejscu publicznie dostępnym listy uczniów, których nie można zabierać na wycieczki szkolne, ponieważ nie zostali ubezpieczeni uznane zostało za rażące naruszenie obowiązku prawidłowego zabezpieczenia danych osobowych, noszenie przez uczniów identyfikatorów zawierających imię, nazwisko ucznia, wizerunek ucznia i nazwę klasy jest dopuszczalne, jeśli wynika to ze statutu szkoły.

Informacje pochodzą ze strony: http://www.portaloswiatowy.pl